مشاوره مدیریت، کمک به شرکت ها برای ارتقای عملکرد، از راه تجزیه و تحلیل وضعیت و مشکلات موجود و طراحی برنامه ها و استراتژی های سودآور است. مشاوره ها در قالب بهبود یا انتقال از یک وضعیت به وضعیت دیگر از راه شناسایی و تشریح تجربه های موفق شرکت ها، تکنیک های تحلیلی، مدیریت تغییر، بهبود مهارت ها، پیاده سازی تکنولوژی، تدوین استراتژی انجام می شود.
مشاوره مدیریت یک نوع خدمت است. خدمتی از جنس راهنمایی که به مشتریان کمک می کند تا مسایل مدیریتی و فرصت های خود را شناسایی و تحلیل کنند. مشاور مدیریت با توجه به شرایط مشتریان، راه حل هایی را توصیه و یا فعالیت هایی را پیشنهاد می کند و پس از تایید کارفرما، در پیاده سازی و اجرایی کردن آن ها نیز همراهی دارد.
مشاور مدیر موفق، فردی است که منابع و تجربه هایی را برای شرکت به همراه می آورد که تیم مدیریت آن شرکت، آن ها را در اختیار ندارد.
چـرا باید از مشـاوران بیرون از سـازمان استفاده کنیم؟
تفاوت مشاور مدیر با مدیر در این است که با توجه به اینکه مشاور مدیریت از اعضای سازمان نیست، تصویر روشنی از مشکل ارائه می دهد، ایده های جدید و پیشنهاد های بدون جهت گیری دارد. به عبارت دیگر، دیدگاه مستقل مشاور، به سازمان کمک می کند تا بدون نگرانی از جهت گیری های احتمالی ذی نفعان سازمان، به دنبال طرح مسأله و یافتن راه حل آن باشد.
از امتیازات دیگری که می توان برشمرد این است که مشاور مدیریت در هر زمان که شرکت تمایل داشته باشد، خدمات حرفه ای خود را ارائه می دهد. به کار گیری مشاور مدیریت در مقایسه با گزینش مدیران و کارمندان جدید، هزینه های کمتری (به ویژه در درازمدت) به سازمان تحمیل می کند.
نقــش های یک مشــاور مــدیر:
- مشاور به عنوان راهنمای حرفه ای درازمدت؛
- مشاور به عنوان عامل تغییر؛ مشاور مدیریت کاتالیزور تغییرات است. وی همزمان با حل مشکل، راه های اجرای آن را نیز پیدا می کند. این راه حل ها اغلب نیازمند تغییراتی در ساختار سازمانی، فرآیندها یا مسئولیت های شغلی است. ناگفته نماند که رهنمودهای مشاور مدیریت زمانی ارزشمند است که تغییرات مورد نظر از سوی کارمندان و مدیران سازمان، درک و تایید شود.
- مشاور به عنوان متخصص حرفه ای در یک زمینه خاص؛
- مشاور برای تعریف مشکلات و مسائل؛ گاهی اوقات کارکندان و سازمان ها آن قدر به مشکل نزدیک هستند و در آن گره خورده اند که نمی توانند آن را تشخیص دهند. این جاست که مشاور به یاری سازمان آمده و از راه همراهی با افراد، آنها را در شناسایی مشکل کمک می کند.
- مشاور به عنوان معلم برای آموزش مهارت های مختلف به مدیران و کارمندان آنها؛
- مشاور برای اجرای تصمیمات دردسرساز مدیران؛ به واقع هیچ یک از مدیران داخلی یا کارمندان، تمایل ندارند مسئولیت اخراج یا ارزیابی های دشوار را برعهده بگیرند و ترجیح می دهند یک فرد بیرونی که به عنوان مشاور مدیریت به پیشنهاد های وی جنبه رسمی می دهد، این مسئولیت را برعهده بگیرد.
- مشاور برای روح و زندگی جدید بخشیدن به سازمان یا حتی ایجاد یک کسب و کار یا شاخه های جدید کسب و کار در سازمان به ایفای نقش می پردازد.
مشاوره مدیریت، حرفه‌ای است که برای کمک به مدیران برای تصمیم‌گیری پدید آمده است. مشاوران مدیریت متخصصانی هستند که با به‌کارگیری دانش ویژه و اختصاصی خود به حل مسائل متنوع و پیچیده سازمان‌ها کمک می‌کنند. به عبارت دیگر، مدیران تصمیم‌گیرنده هستند و مشاوران مدیریت نقش حل مسئله و تصمیم‌سازی را بر عهده دارند.
نقش مشاوران مدیریت تصمیم‌سازی است و این مدیران هستند که تصمیم‌گیری می‌کنند. عدم درک این تفاوت کلیدی منجر به پیدایش دو انحراف جدی در صنعت مشاوره مدیریت شده است. از یک‌سو مدیران توقعات بیجایی از مشاوران و پروژه‌های مشاوره پیدا کرده‌اند و در جست‌وجوی معجزه از پروژه‌های مشاوره هستند و از سوی دیگر، مشاوران برای رهایی از فشار تصمیم‌گیری، رو به سوی راهکارهای کلی و عام آورده‌اند. تفکیک تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی بسیار مهم است و هر دو دشواری‌های خاص خود را دارند. مشاوران مدیریت وظیفه دارند تا راهکارهای خود را در قالب گزینه‌های تصمیم‌گیری در اختیار مدیران قرار دهند، اما انتخاب هر کدام از این گزینه‌ها و رویکرد سازمان نسبت به پیاده‌سازی آن گزینه در حیطه اختیارات مدیران است. سازمان‌ها زمانی بهترین نتیجه را از حضور مشاوران می‌گیرند که این تفکیک را قائل باشند و بدون انتظارهای غیرواقعی، پذیرای توصیه‌های مشاوران برای حل مسائل باشند. البته، ممکن است مواردی از قبیل پیاده‌سازی سیستم‌های نرم‌افزاری را هم در قالب مشاوره مدیریت در نظر بگیریم و اجرا را از مشاور طلب کنیم. چنین صورت‌مسئله‌هایی در قالب مشاوره پیاده‌سازی و تغییر و تحول قرار می‌گیرند.
مشاوره مدیریت یک دانش است، اما کسی نمی‌تواند این دانش را سر کلاس به شما آموزش دهد. دوره‌ها و کارگاه‌هایی که با ادعای آموزش مشاوره مدیریت برگزار می‌شوند، نمی‌توانند همه آن چیزی را که برای بر عهده گرفتن نقش مشاوره مدیریت و فعالیت در این حرفه لازم است، به شما انتقال دهند.
مشاوران مدیریت واقعی مسئولیت حل مسئله‌ها را بر عهده دارند و به جای تولید سند و مدرک، اصالت را به حل مسائل واقعی می‌دهند. در نقطه مقابل، مشاورنماها بر مهارت‌های سخنوری و نمایش خود تکیه می‌کنند و بدون آنکه تلاشی برای شناخت و درک مسائل واقعی سازمان‌ها داشته باشند، از نسخه‌های از پیش طراحی‌شده استفاده می‌کنند. در حوزه استراتژی، مشاوران واقعی پس از درک شرایط خاص سازمان و چالش‌ها و قابلیت‌های آن به طراحی استراتژی می‌پردازند و به جای تمرکز بر سند برنامه‌ریزی استراتژیک بر جوهره و ماهیت استراتژی تمرکز می‌کنند. اما مشاورنماها به طور افراطی و نمایشی از مُدهای مدیریتی استفاده می‌کنند، صرفاً سند‌هایی را تحت عنوان برنامه‌ریزی استراتژیک تولید می‌کنند و عدم تلاش برای فهم شرایط خاص هر سازمان سبب می‌شود این سندها چه برای یک تولیدکننده بزرگ فولاد و چه برای یک استارت‌آپ کوچک تفاوت چندانی نداشته باشند.